Windturbines of de Apocalyps

Een flink deel van de dertig energieregio’s heeft grote moeite met het vinden van draagvlak voor de uitrol van de Regionale Energie Strategie (RES). De Volkskrant beschreef laatst al eens hoe in de verschillende regionale enquêtes en participatietrajecten naar gewenste uitkomsten is toegewerkt. Met suggestieve vraagstellingen, bagatelliserend taalgebruik en een sturend aanbod aan keuzemogelijkheden. Hoe urgent de doelstellingen ook zijn, een aanpak waarbij de uitkomsten tevoren vaststaan mag niet de bedoeling zijn.

Ook Amsterdam worstelt met wind, weerstand en participatie. Het besluit tot zeventien extra megawindturbines in het Westelijk havengebied, Noord en Zuidoost is genomen, maar onder druk van de tegenstand en groeiende twijfel buiten en binnen het college is nu een ‘reflectiefase’ van een half jaar ingegaan. Menigeen heeft al gewezen op de wonderlijke figuur van reflectie na het besluit in plaats van ervoor, maar het geeft aan hoe gevoelig de zaak inmiddels ligt.

Het klimaatbeleid is een niet te stoppen rijdende trein

Het college wordt niet moe te betogen waarom we op de ingeslagen weg voort moeten, want: klimaatverandering, Akkoord van Parijs, Vijf voor Twaalf, als we nu niets doen dan. Het klimaatbeleid is een niet te stoppen rijdende trein. Internationaal gemaakte afspraken met in beton gegoten doelen en trajecten, nationaal vertaald in afspraken met de koepels van de nieuwe verzuiling, op het bord gelegd van de regio’s voor de uitvoering. En daar raakt het regionaal en lokaal bestuur klem tussen hooggestemde doelen en de grieven van omwonenden in de ‘zoekgebieden’ voor windturbinelocaties.

Wat opvalt is de activistische manier van redeneren in bestuurlijke kring en met name in Amsterdam als het om de klimaataanpak gaat. De bezwaren van bewoners zijn altijd klein bier vergeleken bij de gevolgen van klimaatverandering. Wat stelt een bromtoon voor vergeleken bij smeltende ijskappen? Hoe belangrijk kunnen slagschaduw en uitzicht zijn als je weet dat onze wereld overstroomd gaat worden met klimaatvluchtelingen? Wie maakt zich druk om de waarde van zijn huis als het straks verzengend heet of kletsnat is geworden?

De logica van het fanatisme

Het is de logica van het fanatisme die bestuur en beleid over zichzelf hebben afgeroepen door intern scepsis over klimaatbeleid verdacht te maken alsof het eigenlijk om klimaatscepsis zou gaan. En dat is nog eens versterkt met de inhuur van expertise, advies en communicatie die zichzelf uit de markt zou prijzen met iets anders dan volledige toewijding aan de strijd die vele middelen rechtvaardigt.

Het is te hopen dat het Amsterdamse stadsbestuur de zelf afgekondigde reflectiefase zal benutten om tot het inzicht te komen dat het beleid altijd bevraagbaar en afweegbaar moet blijven. Dat een statement over de ernst van het klimaatvraagstuk in de vorm van windturbines niet zomaar belangen en bezwaren van omwonenden mag overrulen. Zeker een links stadsbestuur zou de woon- en leefomgeving van juist twee zwakkere stadsdelen niet mogen opofferen aan hooggestemde idealen.

Deze column verscheen op 16 juni 2021 bij romagazine.nl