Op de grens van Amstelland en Het Gooi, aan het Gein, een pittoresk riviertje tussen het dorp Driemond en Abcoude, ligt een zogeheten pluktuin. Hier kunnen leden met een een- of meerpersoons abonnement buiten het winterseizoen zelf de akker op om hun maaltje te plukken. Het is een initiatief van idealistische jongelui met een achtergrond bij de voormalige landbouwuniversiteit Wageningen, de groene beweging of allebei. Zij bewerkten hier een aantal jaren het land op biologische wijze. De oogst werd steeds eerlijk verdeeld onder de al even bevlogen abonnees die voor de inkomsten moesten zorgen. Soms was die oogst overvloedig, vaker karig. Gelukkig was daarvoor altijd begrip bij de afnemers van de groenten en het fruit.

Net als bij duurzame energie is leveringszekerheid de Achilleshiel van de alternatieve landbouw 

De tuinders van het eerste uur gaan nu uit elkaar. De tuinderij wordt voortgezet door iemand die er niet van hoeft te kunnen leven. Dat is fijn, want biologisch boeren is geen vetpot. Net als bij duurzame energie is leveringszekerheid de Achilleshiel van de alternatieve landbouw. Kan het elektriciteitsnetwerk het aanbod van stroom bij zon en wind niet aan, bij windstil winterweer draaien de gascentrales op volle toeren. Waar boeren in de reguliere landbouw de teeltrisico’s nog enigszins kunnen beperken met kunstmest en gewasbeschermingsmiddelen, de biologische boeren zijn het haasje bij bladluis of een slakkenplaag tijdens het natte voorjaar.

Niet voor niets houden sommige ecoboeren het na een paar jaar voor gezien om gebiedsregisseur, vleermuisteller of adviseur groene landbouw (met ervaring!) te worden tegen een vast salaris bij de overheid of een ideële instelling. Anderen beginnen gewoon opnieuw op een nieuw stuk land, hemelsbreed nog geen kilometer van de oude stek en net iets dichter bij de stad.

Met een eerste jaarcontract als basis wil men hier een voedselbos aanleggen dat tussen vijf en tien jaar van nu vrucht zal dragen. Ondertussen moeten andere gewassen tussen de jonge aanplant voor opbrengst zorgen. De gepensioneerde interimmanager – een goede vriend van ons – die als vrijwilliger op de pluktuin terugkeerde naar zijn roots als tuinderszoon, steunt het streven maar heeft zijn twijfels. Wij houden ondertussen het zelfplukabonnement aan, maar onze back-up heet Lidl (de beste in groente en fruit).

‘Het gaat niet om duizenden hectares, maar dit is superbelangrijk voor de bewustwording’ 

In de NRC stond onlangs een uitvoerig artikel over de vele coöperatieve agro-ecologische, regeneratieve en biologisch dynamische landbouwinitiatieven. De conclusie was heel realistisch: ‘De schaalgrootte zal beperkt blijven’, verwacht een betrokkene bij het initiatief Aardpeer en andere coöperaties in de krant. ‘Het gaat niet om duizenden hectares, maar dit is superbelangrijk voor de bewustwording.’

Deze column verscheen bij romagazine.nl op 13 januari 2025