Je kunt een powerpoint maken waarin je laat zien waarom juist dit project een best practice is. Met stroomschema’s die precies aangeven waar het proces slimmer is gestructureerd en gestroomlijnd. Laatste sheet: zes weken winst in de doorlooptijd, lagere kosten en minder bureaucratische rompslomp! Doen natuurlijk, die presentatie. Maar er is meer. Wie heeft dat project zo georganiseerd, waarom moest het anders dan het altijd gaat, waar kwam die ambitie vandaan, waar zaten de hobbels en hoe is het uiteindelijk toch gelukt? Dat is de cultuurkant van het verhaal. Daar gaat het over mensen.
Na een jaar verzamelen van voorbeeldprojecten was dat waar we naar op zoek gingen met Nu al Eenvoudig Beter. Het schrijven van de Omgevingswet en alles wat daarbij komt, is de hoofdtaak van de programmadirectie die vanuit het ministerie van Infrastructuur en Milieu verantwoordelijk is voor de vereenvoudiging van het hele stelsel van omgevingsrecht. Die interdepartementale programmadirectie heet Eenvoudig Beter (ik heb het niet verzonnen). Naast dit wetgevingspoor startten we bij de directie een werkprogramma waarin stakeholders aangehaakt worden en koploperpraktijken in het veld de nieuwe wet voeden. Dat is Nu al Eenvoudig Beter (vooruit, heb ik wel mee verzonnen) en daar moest het meer gaan over mensen.
Storytelling leek daarbij een bruikbaar vehikel. De techniek is begin jaren tachtig van de vorige eeuw ontwikkeld in de therapeutische hoek. De roots zijn zo oud als de mens die verhalen vertelt. Het gaat erom met de klassieke middelen van het verhaal inzicht te verwerven en anderen mee te nemen in een opdracht of ambitie. Als lezer van een boek, als publiek in schouwburg of bioscoop, als klant en consument van auto’s of elektronica, maar ook als vakgenoot en collega in het ruimtelijk domein.
Het stramien is dat van de vertelling. Er was er eens.. Met daarin een context (de verhaalarena), een opgave (de verhaalmotor) en een held (de protagonist). We leren de opgave kennen via de hoofdrolspeler. We horen over zijn of haar drijfveren en aanpak, tegenslagen en uiteindelijk succes of een anderszins leerzame uitkomst. Naast de informatie en instructie uit de powerpoint, is de casus nu ook geladen met emotie en motivatie. Dat moet de trigger zijn om zelf aan de slag te gaan. Geïnspireerd door het verhaal, maar op een eigen manier.
Nu al Eenvoudig Beter heeft onder meer gekozen voor een interviewbundel. Een reeks van vijftien portretten van inspirerende projectleiders, wethouders en prominenten, actief in de vernieuwing van de leefomgeving en de regels die daarbij horen. Het is geen sprookjesboek geworden, maar een journalistiek product met elementen van storytelling. Er komen mensen aan het woord die iets laten zien van hun ambitie en begeestering, die anekdoten vertellen. Die verhalen over stroperigheid en tegenwerking en die trots zijn op wat er bereikt is. Die bundel is al op vele bijeenkomsten rond de Omgevingswet uitgedeeld en zal ook de komende tijd worden uitgereikt. Ik heb zelf ook nog een stapeltje. Want ik ben trots dat ik de bundel bij het ministerie heb mogen maken en deel hem nog graag uit als dat zo uitkomt.
